مراسم اولین سالگرد درگذشت دکتر محمدرضا راشدمحصل با عنوان «خردمند بیدار و روشنروان»با حضور پیشکسوتان عرصه ادبیات، در تالار فردوسی جهاد دانشگاهی خراسان رضوی برگزار شد.
در نخستین بخش این جلسه محمدجعفر یاحقی، استاد ادبیات فارسی، با اشاره به ارادت دکتر راشد محصل به شاهنامه فردوسی اظهار کرد: دکتر راشدمحصل فردی خردمند بود که این خردمندی را از فردوسی الگو گرفته بود. بخشندگی ، دلیری، بزرگمنشی و راد بودن از ویژگیهای بارز این شخصیت ادبی بود. او در زمینه هویت ایرانی، موجودیت ایران و شاهنامه فعالیت و از طرفی برای حفظ فرهنگ کهن ایرانی تلاش میکرد که این فرهنگ موجب سرفرازی آیندگان شود. به روح بزرگ راشد محصل ادای احترام میکنم.
وی درباره حمایت دکتر راشدمحصل نسبت به خردسرای فردوسی تصریح کرد: خردسرای فردوسی هویت خودش را مدیون دکتر راشدمحصل است. او بود که این مجموعه را هدایت و حمایت کرد و به ما چگونه کار و زندگی کردن و ایرانی بودن را آموخت. به روح این مرد بزرگ درود میفرستمعضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: استاد راشدمحصل نماد ایران دوستی و دلبسته زادگاهش خراسان بود. ایران برای استاد یک کل بود که تمام وجودش را تسخیر کرده بود.
سلمان ساکت، عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد نیز در این مراسم گفت: استاد راشدمحصل نماد ایران دوستی و دلبسته زادگاهش خراسان بود. ایران برای استاد یک کل بود که تمام وجودش را تسخیر کرده بود. در خصوص خصوصیات و فضائل اخلاقی استاد سخن بسیار گفته شده اما همه ما نیازمندیم تا بارها این خصوصیات را مرور کنیم و طراوتی مضاعف به جان خود ببخشیم.
وی افزود: دکتر راشد نماد ایران دوستی بود. ایران با همه فراز و فرودش برای استاد یک کل بود، یک کلی که تمام وجود دکتر راشد را تسخیر کرده بود و با تمام وجودش در خدمت ایران بود.
ساکت ادامه داد: دکتر راشد فردی آزاده بود و با وجود تلخ کامیها که برای او ایجاد میشد اما کامش تلخ نمیشد و هیچگاه از کمک دریغ نمیکرد. حتی اگر تمام افرادی که دکتر راشد را طرد کرده بودند از وی کمک میخواستند رد نمیکرد، مخصوصا اگر این کمک منجر به آبادانی ایران میشد.
این استاد دانشگاه افزود: استاد راشد نماد خردمندی و خردورزی بود و در راه گسترش خردورزی از هیچ کمکی دریغ نمیکرد، به شدت دلبسته خراسان بود و به زادگاهش عشق میورزید و همواره یاد خاندان، اجداد و پدر و مادرش را زنده میکرد.
مرحوم راشد محصل آزادگی را از شاهنامه و از فرهنگ ایران به ارث برده بود
در ادامه این نشست علیرضا قیامتی، استاد دانشگاه فردوسی مشهد هم با اشاره به صفات بارز استاد محصل گفت: راشد آزادگی را از شاهنامه و از فرهنگ ایران به ارث برده بود. باور فقدان استاد محصل سخت است و بعد از گذشت یک سال هنوز هم در باور نمیگنجد که دکتر راشد را نداریم، اما یاد و خاطره وی همیشه با ما هست و خواهد بود.
وی ادامه داد: در مورد شخصیت دکتر راشد باید گفت که او استاد فرشتهخویی بود و من هرگاه نام دکتر راشد در ذهنم نقش میبست و میبندد، بیگمان یاد شاهنامه و نام فردوسی بزرگ میافتم چراکه همه خصلتهایی را که یک ایرانی باید داشته باشد در ایشان دیدهام.
قیامتی با بیان اینکه استاد راشد یک ایرانی آزاده، راست نژاد، نیک اندیش، روشن روان و خردمند بود و خردمندی و شرم و شایستگی را با خود همراه داشت و به گفته فردوسی بزرگ سزاوار بزرگی بود، گفت: راستی، نیکی و نیکاندیشی در تمام وجود او قابل مشاهده و خردمندی از جمله صفات بارز این استاد ارزنده بود.
وی با بیان اینکه در فرهنگ ایرانی و شاهنامه خرد زیربنای وجدان است، افزود: وجدان سازنده اخلاق و اخلاق زیربنای دین است، به این معنی که اگر کسی میخواهد دیندار باشد باید خردمند بوده و هر کس خردمند باشد فروتن نیز هست.
قیامتی گفت: استاد راشدمحصل، اوج فروتنی بود و همیشه خود را وامدار فرهنگ میدانست؛ هیچ گاه از زحمات خود در حوزه فرهنگ سخن نگفت با اینکه خدمات زیادی در راستای فرهنگ انجام داد. با تمام وجود ثابت قدم در اندیشه خودش بود اما همواره اهل مدارا نیز بود.
محمدرضا راشدمحصل خردادماه سال ۱۳۱۵ هجری شمسی در خانوادهای روحانی در روستای افضلآباد ماژان از توابع خوسف بیرجند متولد شد. پس از اتمام تحصیلات مقدماتی در بیرجند، در ۱۳۳۳ به خدمت فرهنگ درآمد و پس از طی دورههای عالی تحصیلی در سال ۱۳۵۳ مدرک دکترای زبان و ادبیات فارسی گرفت.
او بیش از ۸۰ مقاله و کتاب نوشته است که از جمله کتابهای او میتوان به «پرتوهایی از قرآن و حدیث در ادب فارسی»، «گزیده حدیقه سنایی با شرح و توضیح»، «نشانهشناسی ادبی در کاربرد قرآن و حدیث»، «تاریخ فرهنگ و آموزش نوین در بیرجند»، «فارسی عمومی» (با همکاری دکتر بهنامفر و دکتر محمّدی)، «داستان گشتاسب در دو نگاه» (پیکرهشناسی و دریافتهای اجتماعی)، «نظارت بر تهیه و چاپ سه کتاب شاهنامهپژوهی و «خیّامشناخت و عطّارشناخت» (ویژهنامههای فردوسی، خیّام و عطّار) اشاره کرد.